Spożywanie posiłków jest naszą codzienną czynnością. Wraz z nimi dostarczamy organizmowi niezbędnych składników do przemiany materii w energię konieczną do codziennego funkcjonowania zarówno w czasie pracy jak i odpoczynku urlopowego. Już na początku XX wieku było wiadome, że społeczeństwa żywiące się pokarmami obfitującymi w tłuszcze i cholesterol wykazują dużą zapadalność na miażdżycę natomiast w społeczeństwach […]
30czerwiec
2015
Za wrażenie i uczucie kołatania serca odpowiedzialne są najczęściej zaburzenia rytmu serca. Takie objawy, zgłaszane przez pacjenta występują na przykład u osób całkowicie zdrowych z powodu nadkomorowych arytmii. W tym przypadku czynnikiem odpowiedzialnym za epizody arytmii są stosowane używki: alkohol, papierosy i kawa wypijana w dużych ilościach. Bardzo istotnym czynnikiem wywołującym arytmie jest stres.Narażenie na długotrwały stres, szczególnie w wymiarze zdarzeń negatywnych takich jak choroba lub utrata bliskiej osoby, niepowodzenia w pracy, kłopoty finansowe lub nawet problemy w relacjach międzyludzkich ( zawód miłosny ) mogą być mechanizmem wywołującym zaburzenia rytmu serca, a tym samym zgłaszane do lekarza kardiologa kołatanie serca. Możliwość wystąpienia kołatania serca w wyniku zaburzeń rytmu serca wzrasta z wiekiem. Jest ona również czasem wywołana przez schorzenia innych narządów jak na przykład nadczynność tarczycy. Uczucie kołatania serca może być jednak także związane z istotnymi schorzeniami układu sercowo naczyniowego. Najczęściej w tym przypadku za kołatanie odpowiedzialne są komorowe zaburzenia rytmu serca. Są one o wiele bardziej groźne i zwykle związane z istotnym schorzeniem serca. Występują u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, po zawale serca z nadciśnieniem tętniczym u chorych z wadami serca. Zaburzenia rytmu serca komorowe mogą być pojedyncze lub mogą występować w formach złożonych. Najbardziej złożoną formą tych […]
6lipiec
2015
Dość dużą grupę pacjentów zgłaszających się do kardiologa w codziennej praktyce stanowią pacjenci z zawrotami głowy oraz omdleniami. Oczywiście liczba takich chorych zdecydowanie się zwiększa w okresach letnich upałów. Wtedy część tych objawów może wynikać z dysfunkcji układu krążenia lub z problemów neurologicznych. Jednak w niektórch przypadkach takie objawy związane są ze zbyt wolną czynnością serca czyli bradykardią. Prawidłowa czynność serca w spoczynku powinna wynosić najlepiej około 60-80/min. Wartości poniżej 50/min skurczów serca w ciągu dnia to już rozpoznanie bradykardii zatokowej. Taka zbyt wolna czynność serca może wynikać najczęściej z dwóch przyczyn. Albo jest to przyczyna niedokrwienna będąca efektem miażdżycy i zaburzeń ukrwienia elementów serca odpowiedzialnych za wytwarzanie impulsów elektrycznych w sercu. Albo jest to przyczyna wynikająca z postępującego włóknienia komórek serca produkujących impulsy elektryczne. Zwolnienie czynności serca może wynikać także z bloku serca. Podobnie jak i w przypadku bradykardii może mieć on charakter miażdżycowy. Wtedy spotykany jest najczęściej u osób starszych. Blok serca w niektórych przypadkach wynika także z niedokrwienia mięśnia serca. Wtedy towarzyszy zawałowi serca lub niestabilnej dławicy piersiowej. Jakie jest postępowanie w istotnych, zagrażających życiu zwolnieniach czynności serca ? Jeżeli takie zwolnienie, blok serca, ma charakter odwracalny – czyli towarzyszy np. zawałowi serca to leczenie obejmuje […]
8lipiec
2015
W okresach wiosennych oraz jesiennych częściej zdarzają się dolegliwości bólowe głowy oraz osłabienie. W większości przypadków są to dolegliwości nietypowe, związane ze zmianami ciśnienia atmosferycznego. Jednak w niektórych przypadkach, uporczywie powtarzających się takich dolegliwości, stwierdzamy podwyższone ciśnienie tętnicze krwi i czasami, po wizycie u lekarza, dochodzi do rozpoznania nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem bardzo rozpowszechnionym. Obecnie uważa się, że około 32 % polskiej populacji cierpi na nadciśnienie. Jest bardzo istotnym, klasycznym czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Wraz z innymi czynnikami, takimi jak: palenie tytoniu, hyperlipidemia, cukrzyca i inne, przyczynia się do zawału serca. Jakie są zatem prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego i kiedy należy się poważnie niepokoić ? Otóż optymalne ciśnienie tętnicze to takie, gdy RR skurczowe wynosi poniżej 120 mmHg a rozkurczowe poniżej 80 mm Hg. Ciśnienie wysokie prawidłowe to wtedy, gdy skurczowe ciśnienie tętnicze wynosi 130-139 mmHg a rozkurczowe 85-89 mmHg. Powyżej tych wartości rozpoznajemy nadciśnienie tętnicze. Oczywiście należy prawidłowo wykonać pomiar ciśnienia. Chory powinien być odprężony po kilkuminutowym odpoczynku, najlepiej w pozycji leżącej. Zazwyczaj dokonujemy kilku pomiarów i obliczamy średnią wartości ciśnienia. Wysokie wartości ciśnienia tętniczego – nadciśnienie tętnicze, mogą wynikać z nadciśnienia pierwotnego czyli takiego, gdy jego przyczyny są nieznane. Jest to około 90% przypadków nadciśnienia. […]
11lipiec
2015
Ten objaw, dolegliwości bólowych w klatce piersiowej, jest najbardziej spektakularnym ze wszystkich objawów zgłaszanych przez pacjentów. Z jednej strony jest to słuszne bowiem silne bóle w klatce piersiowej mogą być zawsze objawem zawału serca, gdzie specjalistyczna pomoc jest wskazana bardzo szybko. Z drugiej jednak strony, bóle w klatce piersiowej wynikają często z innych schorzeń, nie zawsze bezpośrednio związanych z sercem i są przyczyną wielu nieporozumień. Najbardziej niebezpieczne są bóle w klatce piersiowej na środku za mostkiem, promieniujące do góry do żuchwy, do jednej ręki lewej lub obu rąk. Czasem dolegliwości bólowe mogą promieniować w dół do brzucha. Takie bóle są zazwyczaj wywołane przez wysiłek fizyczny i/ lub stres. Nie ustępują po odpoczynku po zażyciu leków. Jeśli u pacjenta ponadto występują inne, klasyczne czynniki ryzyka wieńcowego takie jak: palenie papierosów, hyperlipidemia, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i chory jest mężczyzną po 40 roku życia z chorobami serca w rodzinie, to rozpoznanie ostrego niedokrwienia mięśnia serca jest wysoce prawdopodobne. Niedokrwienie takie jest wywołane przez tworzące się w tętnicach, czyli tych drobnych naczyniach krwionośnych, dostarczających krew i tlen do serca, blaszki miażdżycowe. Taka blaszka może w 100% zamknąć dopływ krwi do określonego obszaru mięśnia serca. Jeśli tak się dzieje to tworzy się martwica tego obszaru, […]
22sierpień
2015
Ciąża jest szczególnym okresem w życiu kobiety. W tym okresie dochodzi do wielu istotnych zmian w zakresie działania wielu narządów i układów. Również bardzo istotne zmiany zachodzą w obrębie układu krążenia. Najważniejsze ze zmian występujących w tym okresie to: zwiększenie objętości krwi krążącej, przyspieszenie czynności serca, obniżenie ciśnienia tętniczego, a także redystrybucja przepływu krwi – czyli zmiany w priorytecie przepływu krwi do poszczególnych narządów. Wzrost objętości krwi krążącej jest obserwowany już od szóstego tygodnia ciąży. W czasie ciąży dochodzi do jego zwiększenia o około 40-50% w stosunku do stanu sprzed ciąży. Czynność serca przyspiesza się już od siódmego tygodnia ciąży. Jest ona zależna w dość dużym stopniu od pozycji ciała. W pozycji leżącej na boku obserwujemy mniejsze przyspieszenie czynności serca. Obserwujemy również istotne zmiany w pomiarach ciśnienia tętniczego. Dochodzi do obniżenia ciśnienia rozkurczowego, a w mniejszym stopniu również skurczowego. Ciśnienie rozkurczowe obniża się już w pierwszym trymestrze ciąży. Największy jego spadek obserwuje się w drugim trymestrze. Natomiast w trzecim trymestrze ciąży istnieje tendencja do powrotu ciśnienia do wartości sprzed ciąży. Zmiany w dystrybucji krwi dotyczą głównie przepływu krwi przez macicę ciężarną. Wzrasta on w okresie ciąży ponad dziesięciokrotnie. Obserwujemy również istotny wzrost wartości przepływu krwi przez nerki. Przepływ ten wzrasta […]
12wrzesień
2015
Spożywanie posiłków jest naszą codzienną czynnością. Wraz z nimi dostarczamy organizmowi niezbędnych składników do przemiany materii w energię konieczną do codziennego funkcjonowania zarówno w czasie pracy jak i odpoczynku urlopowego. Już na początku XX wieku było wiadome, że społeczeństwa żywiące się pokarmami obfitującymi w tłuszcze i cholesterol wykazują dużą zapadalność na miażdżycę natomiast w społeczeństwach spożywających mało takich pokarmów zapadalność na tę chorobę nie jest wysoka. Przejawiało się to zdecydowanie wyższym odsetkiem takich schorzeń jak na przykład zawał serca i udar mózgu u pacjentów spożywających dietę bogatą w cholesterol oraz inne wysokonienasycone kwasy tłuszczowe. Taka niebezpieczna dieta codzienna to głównie fast foody, tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, nadmiar w spożyciu cukrów i słodyczy. Właśnie te pokarmy są bogate w nasycone kwasy tłuszczowe, które z kolei są głównym czynnikiem od którego zależy stężenie cholesterolu w surowicy oraz zachorowalność i umieralność w wyniku rozwinięcia choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego. Jakie produkty zatem powinniśmy spożywać codziennie? Z produktów zbożowych pełnoziarniste płatki owsiane i jęczmienne, kasze gryczane i jęczmienne, ryż brązowy i dziki, makaron z razowej mąki, chleb żytni pełnoziarnisty. Codziennie powinniśmy dostarczać w diecie 400-600g różnych surówek, skraplanych octem winnym lub sokiem z cytryny z dodatkiem ziół. Również codziennie powinniśmy spożywać owoce, pamiętając jednak, że zawierają […]
23październik
2015
Rola stresu w chorobach serca obecnie jest nie do podważenia. Już w latach 60 XX wieku działanie stresu było znane i przypisywano mu istotną rolę w schorzeniach serca. Badacze wyróżnili tak zwany wieńcowy wzór zachowania jako szczególnie sprzyjający chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego. Jest to tak zwane zachowanie typu A. Tego typu zachowanie to szczególnie duża aktywność w pracy zawodowej. Taki człowiek pierwszy wstaje rano i ostatni kładzie się spać. Zawsze zostaje w pracy dłużej niż inni. Występuje wyraźna dysproporcja pomiędzy czasem poświęconym na pracę i czasem na wypoczynek. Praca dla tych ludzi jest podstawą poczucia sensu i wartości życia. Zachowanie typu A to także przyjmowanie na siebie większej ilości zadań oraz współzawodnictwo i stała chęć przewagi nad innymi. W życiu rodzinnym to tendencja dominacji nad współmałżonkiem i dziećmi. Ludzie tacy oczekują ścisłego podporządkowania się ich decyzjom. Uważają takie postępowanie za jedynie słuszne. Wykazano wyraźny związek pomiędzy zachowaniem typu A a ryzykiem incydentów sercowo naczyniowych. Częstość występowania zawałów serca jest w tej grupie znacznie wyższa. W grupie osób przedstawiających zachowanie typu A można wyróżnić osoby, które charakteryzują się tendencją do doświadczania negatywnych emocji, skłonnością do zamartwiania się i odczuwania napięcia, pesymistycznym spojrzeniem na świat oraz właściwościami często niepotrzebnego obwiniania się. […]
30grudzień
2015
Jeśli chcemy czuć się dobrze i długo żyć w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej powinniśmy pamiętać o regularnym badaniu krwi. We krwi znajdują się pewne substancje, związki chemiczne, konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, których prawidłowe wartości świadczą o stanie zdrowia. Podstawowym takim związkiem o którym nie wolno nam zapominać jest cholesterol. Dwie trzecie wartości cholesterolu jest produkowane w wątrobie, a jedna trzecia jest dostarczana z pożywieniem. Dla prawidłowego obrazu stanu gospodarki cholesterolowej trzeba pamiętać o oznaczeniu we krwi cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji HDL i LDL. Jeśli chcemy wykonać pełne oznaczenie parametrów gospodarki lipidowej to powinniśmy koniecznie pamiętać o oznaczeniu trójglicerydów we krwi. Aby uzyskać prawidłowe wyniki należy wykonać badanie na czczo w odstępie ok 12-14 godzinnym od ostatniego posiłku. Prawidłowe wartości powyższych elementów gospodarki lipidowej zależą od indywidualnego ryzyka sercowo-naczyniowego u danego człowieka. Lipidogram prawidłowy: cholesterol całkowity – 200 mg% (5,2 mmol/l) lub mniej cholesterol LDL – mniej niż 139 mg% (3,4 mmol/l) cholesterol HDL – powyżej 35 mg% (0,92 mmol/l) trójglicerydy – poniżej 200 mg% (2,3 mmol/l), najlepiej 50-180 mg% Prawidłowy lipidogram jest zależny od innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego i powinien być wyznaczany indywidualnie. Następnym badaniem wykonywanym często w chorobach kardiologicznych jest oznaczanie we krwi wartości troponin sercowych Tn. W odróżnieniu od […]
10luty
2016
Współczesna kardiologia, tak jak i współczesna medycyna, wymaga dla prawidłowego procesu rozpoznania i leczenia, wykonania wielu badań dodatkowych. Najważniejsze z nich to badanie elektrokardiograficzne – EKG, badanie echokardiograficzne- ECHO serca, koronarografia oraz badanie rtg. klatki piersiowej, tomografia komputerowa serca i rezonans magnetyczny serca. ECHO serca oraz badanie EKG zostały omówione w dziale diagnostycznym niniejszej strony. Koronarografia jako badanie zostanie omówiona w oddzielnym odcinku Poradnika. Obecnie zajmiemy się omówieniem rtg. klatki piersiowej, tomografii komputerowej serca oraz rezonansu magnetycznego serca. Badanie rentgenowskie klatki piersiowej jest najprostszym i zarazem najtańszym badaniem, które pozwala ocenić stan układu krążenia i ewentualną obecność nieprawidłowych zmian w krążeniu. Badanie rentgenowskie pozwala ocenić wielkość serca, jego ewentualne powiększenie oraz wielkość poszczególnych jam serca. Zmiany w tym zakresie pozwalają na podejrzenie i rozpoznanie wybranych schorzeń. Jest to badanie szeroko dostępne. Ponadto jego wykonanie jest wskazane również cyklicznie celem kontroli układu oddechowego i czynności płuc. Badanie to można łatwo udokumentować na kliszy rentgenowskiej lub na płycie CD. Co stanowi kolejną jego zaletę; mianowicie możliwość ponownego odtworzenia i porównania obrazów nawet sprzed wielu lat. Sylwetka serca na zdjęciu rentgenowskim może być powiększona w przebiegu niewydolności serca,wad serca,obecności płynu w jamie osierdzia ( w worku otaczającym serce ) oraz w pierwotnych chorobach […]
31marzec
2016
Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego ( powyżej 98 % ) przypadków jest miażdżyca naczyń wieńcowych – czyli tych drobnych tętnic dostarczających krew do serca. Bowiem serce jako narząd musi być również bardzo dobrze zaopatrzone w krew. Inne, zdecydowanie rzadsze przyczyny choroby wieńcowej, to skurcz tętnicy wieńcowej, obecność materiału zatorowego we wnętrzu tętnicy wieńcowej lub zwiększone zapotrzebowanie na tlen przez mięsień sercowy np. w nadczynności tarczycy lub niedokrwistości – anemii. W tych przypadkach może nie być zmian w tętnicach wieńcowych, a występują objawy niedokrwienia mięśnia sercowego. Skutkiem niedokrwienia mięśnia sercowego jest dławica piersiowa. Objawia się ona silnymi dolegliwościami bólowymi w klatce piersiowej o charakterze pieczenia za mostkiem ( czytaj Poradnik z lipca 2015 ). Jeśli dolegliwości bólowe w klatce piersiowej narastają, nie ustępują powyżej pół godziny, pomimo spoczynku, towarzyszą im pobudzenie pacjenta, poty, przyspieszone bicie serca to jednak w rozpoznaniu należy wziąć pod uwagę możliwość zawału mięśnia serca. Przyczyną dla zawału serca jest obecność narastającej skrzepliny na blaszce miażdżycowej, która zatyka całkowicie przekrój tętnicy wieńcowej lub powoduje krytyczne zwężenie tego przepływu. Dla pacjenta powoduje to bardzo silne dolegliwości bólowe w klatce piersiowej, nie ustepujące, spoczynkowe z towarzyszącym pobudzeniem, wymiotami lub potami. Wtedy na pewno powinniśmy zaalarmować Pogotowie Ratunkowe. Podstawowym badaniem […]
19maj
2016
Pojawienie się silnych dolegliwości bólowych za mostkiem, nieustępujących po odpoczynku i po zażyciu leków może nasuwać podejrzenie ostrego zespołu wieńcowego. Jeżeli takie rozpoznanie postawimy, to jest to wskazaniem do wykonania koronarografii. Czym jest koronarografia ? Jakie jest to badanie? Otóż koronarografia to pewna odmiana badania naczyniowego – angiografii w czasie którego podajemy kontrast do naczynia (tętnicy) celem dokładnego prześledzenia budowy anatomicznej tego naczynia i co najważniejsze, uwidocznienia ewentualnych zwężeń na jego przebiegu. Tętnice wieńcowe przez cały czas dostarczają krew do serca. Serce musi być ukrwione nieprzerwanie, tak jak i każdy narząd. Jednak tak jak i w innych narządach w tętnicach wieńcowych także rozwija się miażdżyca naczyń. Ona powoduje zwężenia naczynia i zmniejszoną ilość krwi dostarczanej do mięśnia serca. Obecnie, jeśli występują objawy ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego, jest to wskazaniem do pilnego leczenia szpitalnego i wykonania koronarografii. Jest to badanie wykonywane w pełnych warunkach sterylności na sali operacyjnej. Lekarz, poprzez nakłucie i wprowadzenie specjalnego wenflonu – koszulki naczyniowej do tętnicy obwodowej, np. tętnicy udowej lub tętnicy promieniowej, wprowadza do tętnic wieńcowych specjalne cewniki. Tymi cewnikami wstrzykuje się kontrast do lewej i do prawej tętnicy wieńcowej. W ten sposób po zakontrastowaniu tętnic jest możliwość prześledzenia ich dokładnego przebiegu i wykrycia ewentualnych zwężeń […]
31sierpień
2016
Jeśli w przypadku rozpoznania i potwierdzenia choroby niedokrwiennej serca pacjent ma wykonaną koronarografię to można się spodziewać się trzech różnych sposobów leczenia. Może być wykonana plastyka wieńcowa ( Poradnik – odcinki wcześniejsze ), pacjent może zostać zakwalifikowany do leczenia zachowawczego, czyli tabletkowego, lub ostatecznie chory może być skierowany do leczenia kardiochirurgicznego. Leczenie operacyjne choroby niedokrwiennej serca jest wykonywane w oddziale kardiochirurgii przez lekarzy specjalistów kardiochirurgów. Jest to oddzielny oddział szpitalny w połączeniu z salą operacyjną oraz oddziałem intensywnej terapii, gdzie przebywają chorzy bezpośrednio po operacji. Najczęściej wykonywanym zabiegiem w kardiochirurgii jest leczenie operacyjne choroby niedokrwiennej serca, czyli popularnie określane by-passy. Operacje by- passów są wykonywane zazwyczaj z użyciem krążenia pozaustrojowego, czyli wykorzystaniem specjalistycznej aparatury zastępującej serce i płuca. Zabiegi takie są z reguły długotrwałe ( kilka godzin ) i po zabiegu chory jest przenoszony do oddziału intensywnej terapii, gdzie przebywa jeden lub dwa dni, jeśli nie ma powikłań leczenia. Następnie jest przenoszony na oddział ogólny lub bezpośrednio do rehabilitacji sanatoryjnej. Technika zabiegu operacyjnego by-passów polega na ominięciu zwężenia występującego w tętnicy wieńcowej poprzez wykorzystanie pomostu naczyniowego. Stąd poprawna nazwa tego zabiegu to pomostowanie aortalno-wieńcowe–CABG. Do wykonania pomostowania wykorzystuje się naczynia tętnicze i żylne czyli tętnice i żyły. Zatem wyróżniamy pomosty […]