Jeśli chcemy czuć się dobrze i długo żyć w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej powinniśmy pamiętać o regularnym badaniu krwi. We krwi znajdują się pewne substancje, związki chemiczne, konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, których prawidłowe wartości świadczą o stanie zdrowia. Podstawowym takim związkiem o którym nie wolno nam zapominać jest cholesterol. Dwie trzecie wartości cholesterolu jest produkowane w wątrobie, a jedna trzecia jest dostarczana z pożywieniem. Dla prawidłowego obrazu stanu gospodarki cholesterolowej trzeba pamiętać o oznaczeniu we krwi cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji HDL i LDL. Jeśli chcemy wykonać pełne oznaczenie parametrów gospodarki lipidowej to powinniśmy koniecznie pamiętać o oznaczeniu trójglicerydów we krwi. Aby uzyskać prawidłowe wyniki należy wykonać badanie na czczo w odstępie ok 12-14 godzinnym od ostatniego posiłku. Prawidłowe wartości powyższych elementów gospodarki lipidowej zależą od indywidualnego ryzyka sercowo-naczyniowego u danego człowieka.
Lipidogram prawidłowy:
- cholesterol całkowity – 200 mg% (5,2 mmol/l) lub mniej
- cholesterol LDL – mniej niż 139 mg% (3,4 mmol/l)
- cholesterol HDL – powyżej 35 mg% (0,92 mmol/l)
- trójglicerydy – poniżej 200 mg% (2,3 mmol/l), najlepiej 50-180 mg%
Prawidłowy lipidogram jest zależny od innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego i powinien być wyznaczany indywidualnie.
Następnym badaniem wykonywanym często w chorobach kardiologicznych jest oznaczanie we krwi wartości troponin sercowych Tn. W odróżnieniu od cholesterolu i jego pochodnych oznaczanie troponin wykonywane jest przy podejrzeniu ostrej choroby serca. Troponiny są składnikiem zarówno mięśni szkieletowych jak i mięśnia serca. Za prawidłowe – czyli występujące u zdrowego człowieka, przyjmuje się zerowe wartości tych związków. Przy ostrym niedokrwieniu mięśnia serca- zawale serca, dochodzi do wzrostu wartości a następnie powrotu do normy poziomu troponin sercowych. Troponiny są bardzo istotnym narzędziem w wykrywaniu zawału serca. Należy jednak pamiętać, że podwyższone wartości tych związków we krwi występują także w innych schorzeniach. Najważniejsze to: niewydolność serca, wady serca, zatorowość płucna, zapalenie mięśnia serca, zaburzenia rytmu serca. Stany chorobowe nie związane bezpośrednio z chorobami serca takie jak: niewydolność nerek, udar mózgu, ciężki stan ogólny chorego ( sepsa ), czy zastosowanie leków kardiotoksycznych podwyższają wartości troponin.
Innym, bardzo ważnym badaniem wykonywanym w chorobach serca i naczyń jest oznaczanie krzepliwości krwi w czasie stosowania leczenia przeciwkrzepliwego. W niektórych schorzeniach serca konieczne jest stałe lub okresowe przyjmowanie leków zmieniających, wydłużających krzepnięcie krwi. Leki te sa potocznie nazywane „lekami na rozrzedzenie krwi”. Ich zadaniem jest wydłużanie czasu krzepnięcia krwi w celu zapobieżenia tworzenia się skrzeplin w jamach serca i przemieszczania tych skrzeplin głównie do mózgu. Mogą one być bowiem podłożem udaru mózgu. W czasie przyjmowania tych leków znormalizowany wskaźnik krzepnięcia krwi powinien wynosić INR 2-3 . Dla pacjenta zdrowego normą jest wartość INR 1,0. Najczęściej taki problem dotyczy chorych z migotaniem przedsionków napadowym lub utrwalonym, po wszczepieniu sztucznych zastawek serca z zatorowością płucną obecnie lub w przeszłości lub zakrzepicą żylną.
Obok wymianionych wyżej badań, czasami lekarz kardiolog może zlecić pacjentowi bardziej specjalistyczne badania krwi takie jak: oznaczenie wartości płytek krwi, D dimerów, peptydu natriuretycznego BNP lub homocysteiny. Są to jednak badania o wiele rzadziej wykonywane. Należy pamiętać o konieczności regularnej kontroli, zgodnie z zaleceniami lekarskimi, głównie wartości cholesterolu. Powinien on być kontrolowany razem z innymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego.
